آگاهی از برند (Brand awareness) چیست؟ + راهنمای طراحی آن
آیا میدانید آگاهی از برند چیست؟ در دنیای امروزی تقریباً هیچ مشتری علاقه ندارد از یک برند ناشناخته خریدی انجام دهد! یکی از مفهومهای بسیار مهم و بنیادین در برندینگ، آگاهی از برند نام دارد؛ ما با استفاده از آگاهی از برند سعی میکنیم با روشهای مختلف، خودمان را در ذهن مشتریان ماندگار کنیم تا با شنیدن نام برند ما، مفاهیم دیگری که میخواهیم در ذهنشان تداعی شود.
در این مقاله از سایت مهدی عراقی قصد داریم بگوییم آگاهی از برند چیست و در ادامه نحوه افزایش آن را برایتان شرح دهیم.
آگاهی از برند چیست؟
هنگامیکه میخواهیم وارد دنیای کسبوکار شویم و برند خودمان را تشکیل دهیم، قطعاً مفهومی به نام «آگاهی از برند» یا Brand Awareness به گوش ما خواهد خورد.
بهجرئت میتوان گفت که برندینگ در دنیای امروزی بدون افزایش آگاهی از برند اصلاً معنا ندارد.
Brand Awareness یعنی: مشتری هنگامیکه راجع به یک محصول صحبت میشود تا چه حدی ما را در ذهن خود دارد و به عبارتی هنگامیکه قصد خرید محصولی را دارد که ما آن را تولید میکنیم، تا چه حدی برند ما در تصمیمگیریهای او نقش دارد و در ثانی، اولویت خرید از ما در ذهن او چیست.
بهعنوانمثال هنگامیکه قصد خرید موبایل داشته باشید، بلافاصله نامهایی مثل اپل و سامسونگ در ذهنتان تداعی میشود؛ این به دلیل آگاهی از برند قدرتمندی است که چنین برندهایی برای خود به وجود آوردهاند.
تمامی برندهای قدرتمندی که امروزه در بازار مشاهده میکنید، مدیون آگاهی از برندی هستند که دارند؛ درواقع هرچه آگاهی از برند بهتری داشته باشید، ارزش برند شما بالاتر است.
البته توجه کنید که ما در آگاهی از برند تنها هدفمان این نیست که مخاطب فقط برند ما را به خاطر داشته باشد؛ بلکه به همراه برند، از محصولات ما نیز آگاهی داشته باشد وآنها را به یاد آورد.
در صنایع بزرگی همچون موبایل، هر برندی که آگاهی برند قدرتمندی داشته باشد، موفقتر خواهد بود؛ زیرا در چنین بازارهایی سطح رقابت بهشدت بالاست و مخاطبان برندی را انتخاب میکنند که حس بهتری از آن داشته و درنهایت از اولویت بالاتری برخوردار باشد.
هنگامیکه شما بهتازگی قصد راهاندازی برندی را داشته باشید، اهمیت Brand Awareness چندین برابر میشود؛ طبیعتاً در ابتدای راهاندازی برند، مخاطبان علاقهای به خرید محصولات شما ندارند؛ زیرا شما نامی ناشناخته هستید که تازه به گوش آنان خوردهاید.
تقریباً تمامی صاحبان کسبوکار در ابتدا تمامی سرمایه خودشان را برای افزایش آگاهی از برند خرج میکنند و زمانی که از آنان بپرسی: آیا این تبلیغات درآمدی برایت داشته یا نه؟ میگویند که: نه!
و وقتی بگویید: پس دلیل اینهمه تبلیغات چیست؟ فقط یک جواب خواهید شنید: «افزایش آگاهی از برند»
آگاهی از برند زمانی نتایج خارقالعادهای خواهد داشت که تبدیل به بخشی از زندگی مردم شود؛ بهعنوانمثال زمانی که شرکت سونی کنسول نسل نهمی خودش را روانه بازار کرد، میلیونها نفر در دنیا منتظر بودند که جزء اولین کسانی باشند که آن را دریافت میکنند!
آگاهی از برند چه فایدهای دارد؟
حالا که فهمیدیم آگاهی از برند چیست و چه اهمیت فوقالعادهای دارد، نوبت آن است که بگوییم اصلاً زمانی که آگاهی از برندمان بالا برود، چه فایدهای برای ما خواهد داشت؟
1 – خرید آسانتر مشتری
ما زمانی که قصد خرید محصولی را داشته باشیم، طبیعتاً به دنبال بهترین گزینه ممکن هستیم؛ گزینهای که اطمینان داشته باشیم ارزش هزینهای که برای آن میکنیم را دارد.
بنابراین باوجود برندهای بسیار زیادی که در بازار وجود دارد، قدرت تصمیمگیری ما باید بسیار بالا باشد تا بتوانیم بهترین گزینه را انتخاب کنیم؛ اما مغز ما بهگونهای طراحیشده که تمایل شدیدی به حفظ انرژی دارد و تصمیمگیری و تفکر نیز ازجمله کارهایی است که انرژی بسیاری از مغز میگیرد.
خب شاید بپرسید توضیحات بالا چه ربطی به Brand Awareness دارد؟!
با توجه با توضیحات بالا، مغز ما تمایل دارد چیزهایی را انتخاب کند که نیاز به تصمیمگیریهای سخت و پیچیدهای نداشته باشد؛ پس وقتیکه شما آگاهی از برند بالایی داشته باشید و مخاطب به شما اعتماد داشته باشد، بدون هیچ فکر اضافهای شمارا برای خرید محصول موردنظرش انتخاب خواهد کرد! به همین سادگی.
برای درک بهتر مثالی برایتان میزنم؛ فرض کنید شما 50 میلیون تومن پول نقد به همراه دارید و برای خرید گوشی موبایل به بازار میروید؛ به فروشنده میگویید که گوشیهای با چنین محدوده قیمتی را به من معرفی کن.
فرض کنید او گوشیهای آیفون 12 پرومکس، نوت 20 سامسونگ و یکی از پرچمداران شیائومی را روی میز میگذارد.
در چنین شرایطی احتمالاً قطع بهیقین انتخاب شما آیفون 12 خواهد بود! زیرا شرکت اپل در ذهن شما اولویت بالاتری دارد و این یعنی قدرت آگاهی از برند شرکت اپل!
نکته مهم این است که هدف آگاهی از برند صرفاً اولین خرید مشتری نیست؛ بلکه تکرار خرید او است که اهمیت بسیار بالایی دارد.
شما همواره باید سعی کنید آگاهی از برند خودتان را بالا ببرید و پس از رسیدن به حد موردنظر، سعی در حفظ آن داشته باشید. این کار با کمپینهای یادآوری برند انجام میشود.
مورد بعدی این است که بهصورت دائمی باید کمپینهای افزایش آگاهی از برند رقبا را نیز زیر نظر بگیرید تا بهطور ناگهانی غافلگیر نشوید.
2 – بالا رفتن سهم بازار
هنگامیکه آگاهی از برند خودمان را افزایش میدهیم، به صورت همزمان سهم برند ما در بازار نیز افزایش خواهد یافت. به عبارتی این دو رابطه دوسویه با یکدیگر دارند و اگر یکی افزایش یابد، بر دیگری هم اثرگذار خواهد بود.
اما تنها وجود داشتن در ذهن مشتریان برای رسیدن به سهم بالای بازار کافی نیست؛ ما علاوه بر وجود داشتن در ذهن مشتری، باید جزء اولینها نیز باشیم. به عبارتی هنگامیکه راجع به محصولی نزد مخاطب صحبت میشود، بهعنوان اولین برند ما را به یاد آورد.
یکی از اولین کارهایی که برندهای تازهکار باید انجام دهند همین تلاش اولیه شدید برای نفوذ در ذهن مخاطبان است؛ زیرا بدون این کار هرگز نمیتوانند سهم خودشان در بازار را افزایش دهند.
آگاهی از برند در کنار اولین بودن در ذهن مخاطبان، ترکیب بسیار قدرتمندی است که ما را به قلههای موفقیت میرساند. بهعنوانمثال هنگامیکه میگوییم خرید موبایل، شما احتمالاً برندهای سامسونگ، اپل و شیائومی را به یاد میآورید. حالا اولین برندی که به یادتان آمد کدام بود؟ بهاحتمالزیاد برند اپل.
اما توجه کنید که لزوماً افزایش آگاهی از برند به معنی فروش بالاتر نیست؛ همانطور که در بالا نیز گفته شد، آگاهی برند یعنی تعداد کسانی که ما را میشناسند. خوب حالا فرض کنید که اصلاً کل دنیا هم ما را بشناسند، اما نزد آنان محبوبیتی نداشته باشیم! آیا در این شرایط هم فروش و سهم بازار ما افزایش خواهد یافت؟ قطعاً خیر.
بنابراین میتوان گفت اگر نزد مخاطبان محبوبیت داشته باشیم، افزایش آگاهی برند میتواند به افزایش سهم بازار کمک زیادی کند.
پس اگر برندی تازهکار یا قدیمی دارید که به دنبال افزایش سهم بازار است، یکی از عوامل مهم برای این کار فاکتوری به نام آگاهی از برند است؛ اما لزوماً افزایش آن نمیتواند به معنای افزایش سهم بازار باشد.
ما باید بهصورت همیشگی نسبت به کمپینهای افزایش آگاهی از برند و بعدازآن، یادآوری برند را برگزار کنیم.
3 – اعتماد بیشتر به برند
آیا شما تمایل دارید از برندی که هیچ شناخت و ارتباطی با او ندارید خریدی انجام دهید؟!
مشخص است که نه! در دنیای امروزی و با افزایش کلاهبرداریها، تمامی مردم دنیا به دنبال خرید از مکانی هستند که بتوان به آنان اعتماد کرد.
یکی از اصلیترین راههای به دست آوردن اعتماد مخاطبان، ایجاد ارتباط با آنان است؛ آگاهی از برند به ما کمک میکند تا در بین مخاطبان بهعنوان برندی محبوب و مورد اعتماد شناخته شویم که درنهایت باعث افزایش فروش، افزایش سهم بازار و … میشود.
چند نوع آگاهی از برند داریم؟
برای اندازهگیری آگاهی از برند، باید از دو سطح استفاده کرد. سطح اول یادآوری برند و سطح دوم شناخت برند نام دارد. در زیر هرکدام از این مفاهیم را خدمتتان تشریح میکنم:
1 – یادآوری برند
بهصورت کلی و در مفهوم ساده، یادآوری برند یعنی مخاطب ما را به یاد داشته باشند. به عبارتی هنگامیکه او خواسته میشود در یک CATEGORY برندهایی که وجود دارد را معرفی کند، ما نیز در ذهن او قرار داشته باشیم.
بهعنوانمثال هنگامیکه از شما بخواهم نام چند برند موبایل را به من معرفی کنید، چه نامهایی را ذهنتان میرسد؟ این دقیقاً همان یادآوری برند است و درواقع فراخوان ذهن شماست.
در هر دستهبندی که از شما سؤال شود، قطعاً نام حداقل چند برند به ذهنتان خواهد آمد؛ این دقیقاً به خاطر کمپینهای افزایش برندی است که آنها با استفاده از آن توانستهاند در ذهن شما نفوذ کرده و به این جایگاه برسند.
طبق تحقیقات انجامشده، در هر دستهبندی بهصورت میانگین بین 3 تا 7 برند به ذهن هر مخاطب میرسد؛ البته در مورد کسانی که درزمینهٔ خاصی تخصص دارند اوضاع فرق میکند.
2 – شناخت برند
سطح دوم، شناخت برند یا Brand Recognition نام دارد. در این قسمت ما باید سعی کنیم با ویژگیهای ظاهری مثل لوگو، رنگهای برند و…، یا ویژگیهای کلامی مثل شعار، نام تجاری و… کاری کنیم هنگامیکه مخاطب با برند ما مواجه میشود آن را به یاد آورد؛ به عبارتی هنگامیکه یک دستهبندی به او معرفی میشود، در مرحله اول برند ما در اولویت او قرار داشته باشد.
همانطور که در بالا نیز گفته شد، تنها یادآوری برند برای خریداری محصول ما کافی نیست؛ بلکه علاوه بر یادآوری و نفوذ در ذهن مخاطب، در اولویت اول در ذهن او نیز باید قرار داشته باشیم.
مثلاً اگر شما مقداری پول داشته باشید که با آن میتوانید هم گوشی اپل و هم سامسونگ بخرید، قطعاً انتخاب شما اپل خواهد بود؛ زیرا اولویت آن در ذهن شما بالاتر است.
مثالی دیگر برایتان میزنم؛ هنگامیکه از شما سؤال میشود یک تولیدکننده موبایل معرفی کن، بهاحتمالزیاد میگویید اپل؛ اما چرا اشارهای به GLX نکردید؟ مگر آنهم از تولیدکنندگان موبایل نیست؟!
دلیل این اتفاق این است که آگاهی از برندی که شرکت اپل در ذهن شما ساخته است بسیار قدرتمندتر برند GLX است.
اوج ذهنی، صدر ذهنی و ملکه ذهنی چیست؟
در مثالهای بالا به شما گفتم که اگر اولین برندی باشید که هنگام خرید محصولی به ذهن مخاطب میآید، به موفقیت بسیاری در بازار رسیدهاید.
درواقع تمامی تلاش برندها در کمپینهای افزایش آگاهی از برند، رسیدن به نقطه TOP Of Mind مشتریان است؛ بهطوریکه هنگام تصمیم برای خرید محصولی که آنان دارند، اولین برندی باشند که به ذهن مخاطب میآیند. درواقع امروزه مشتریان برای تصمیمگیری انرژی صرف نمیکنند و از یکی از 3 برند اصلی که به ذهنشان میآید خرید میکنند.
برای اینکه بدانید برند شما Top Of Mind یا TOM است یا نه سؤالات زیر میتواند مفید باشد:
- آیا در اکثر مخاطبان، اولین برندی که به ذهنشان میرسد برند شماست؟ اگر آری پس شما TOM هستید
- آیا اکثر مخاطبان از برند شما نام میبرند؟ اگر آری، پس بازهم نتیجه مطلوبی گرفتهاید (درواقع باید بین 3 گزینهای که به ذهن مخاطب میرسد قرار داشته باشید)
بنابراین فهمیدیم که رسیدن به نقطه TOM اتفاق بسیار خوشایند و موفقیت بسیاری بزرگی برای هر برند است و تمامی فعالیتهای برندها در کمپینهای بازاریابی، رسیدن به نقطه TOM مشتریان است. اگر در تحقیقات که انجام دادید، اکثر مخاطبان در 3 گزینه اول نام برند شمارا به یاد آوردند، بازهم جای تبریک دارد؛ زیرا در چنین شرایطی شانس خیلی زیادی برای رسیدن به نقطه TOM دارید.
چگونه آگاهی از برند را افزایش دهیم؟
حالا که فهمیدیم آگاهی از برند چیست و چند نوع دارد، نوبت آن است که بگوییم که اصلاً چگونه میتوان این فاکتور بسیاری مهم برندینگ را افزایش داد. در زیر تکنیکهای افزایش این فاکتور را خدمتتان عرض میکنم:
1 – در پیام تبلیغاتی خود ثبات داشته باشید
در دنیای امروزی مخاطبان بهشدت فراموشکار هستند و اگر چیزی بارها و بارها برای آنان تکرار نشود، هرگز در ذهنشان باقی نخواهد ماند. درواقع ضمیر ناخودآگاه ما طوری طراحیشده که تنها در صورتی چیزی را به خاطر بسپارد که بارها و بارها تکرار شود.
بنابراین اگر شما بارها اقدام به تغییر پیام تبلیغاتی خود کنید، بهسرعت توسط مخاطبان فراموش خواهید شد و اصلاً یادشان نمیماند که برند شما وجود دارد. بنابراین باید تمام سعی خودتان را بکنید که همیشه و همیشه پیام تبلیغاتیتان ثابت باشد و تا حد ممکن در تغییری ایجاد نکنید.
بهعنوانمثال، برند کوکاکولا را فرض کنید، این برند از سال 1892 تابه کنون کمترین تغییرات ممکن را داشته است و همین باعث شده دارای آگاهی از برند بسیار بالایی باشد.
یا حتی شرکت گوگل؛ این شرکت از روزی که تأسیس شد تا به امروز تلاش کرده در رنگهای انتخابیاش ثبات داشته باشد و آنان را تغییر ندهد.
2 – خدمات پس از فروش قدرتمندی داشته باشید
یکی از عوامل بسیار مهمی که در بالا رفتن فروش و سهم بازار نقش اساسی دارد، خدمات پس از فروش شماست.
هنگامیکه مشتری از شما خرید میکند، ممکن است پسازآن هر مشکل پیشبینینشدهای برایش رخ دهد. بهعنوانمثال برند دیجیکالا را تصور کنید؛ شما یک مانیتور از این سایت خریداری کردهاید اما پس از تحویل متوجه میشوید که دچار مشکل است و کار نمیکند. در چنین شرایطی اگر برند دیجیکالا مسئولیت این مشکل را بر عهده نگیرد و کالا را تعویض نکند، یک دید بسیار بد نسبت به این برند در ذهن شما شکل خواهد گرفت وِ هنگامی که یکی از دوستانتان بخواهد از آن خریدی انجام دهد، تمام تلاش خودتان را میکنید که او را منصرف کنید.
حالا اتفاق بالا را بهصورت دیگر روایت میکنیم؛ پس از دریافت محصول متوجه ایراد آن میشوید، با پشتیبانی دیجیکالا تماس میگیرید و درخواست بازگشت کالا را میکنید؛ آنان با خوشرویی این کار را برای شما انجام میدهند و از شما معذرتخواهی میکنند.
در این شرایط به نظرتان چه اتفاقی میافتد؟ شما دیجیکالا را بهعنوان برندی معتبر میشناسید که اگر محصولات به هر دلیلی دچار مشکل باشند، آنان را تعویض خواهند کرد.
اگر دوستانتان هنگام خرید از این برند تردیدی داشته باشند، با تمام توان آنان را ترغیب به خرید میکنید؛ زیرا ذهنیت بسیار خوبی نسبت به این برند دارید.
طبق تحقیقات انجامشده، نظرات اطرافیان روی 82% مردم هنگام خرید نقش دارد؛ بنابراین اگر خدمات پس از فروش قدرتمندی داشته باشید، آگاهی از برندتان بسیار بالاتر خواهد بود.
3 – با مشتری بهصورت مستمر تعامل داشته باشید
تعامل با مشتریان یکی از اصلهای اساسی برای افزایش Brand Awareness است. امروزه تقریباً تمامی افراد در حداقل یکی از شبکههای اجتماعی حضور دارند؛ این به معنی آن است که مخاطبان شما نیز در آنها به فعالیت میپردازند و شما باید پس از شناخت گزینه مناسب برندتان، در آنان به فعالیت پرداخته و با مخاطبان تعامل داشته باشید.
همیشه سعی کنید از موضوعاتی که مخاطبانتان به آنان علاقه دارند صحبت کنید؛ مثلاً یکی از موضوعات میتواند صحبت راجع به صنعت تخصصی شما و موضوع دیگر مسائل شخصی و خارج از صنعت شما باشد.
چگونه آگاهی از برند را اندازهگیری کنیم؟
خب تا به اینجا گفتیم آگاهی از برند چیست و در ادامه فواید و نحوه افزایش آن را برایتان شرح دادیم. حالا احتمالاً از خودتان بپرسید که پس از اجرای تکنیکهای گفتهشده، از کجا بفهمیم که نتیجه گرفتهایم؟ به عبارتی چگونه باید آگاهی از برند خودمان را اندازهگیری کنیم؟
اندازهگیری آگاهی از برند به دو روش کمی و کیفی انجام میشود که در ادامه ابزارهای موردنیاز هرکدام را به شما معرفی میکنم:
اندازهگیری کمی آگاهی برند
در زیر چند مورد از روشهای فوقالعاده اندازهگیری کمی را به شما معرفی میکنم:
1 – ترافیک مستقیم وبسایت
ترافیک مستقیم یعنی تعداد کسانی که صرفاً با واردکردن آدرس سایت شما، وارد آن میشوند. همانطور که میدانید، مردم در دنیای امروزی بسیار فراموشکار هستند؛ بنابراین وقتی افراد تنها با سرچ کردن آدرس شما وارد آن میشوند به معنی آن است که آگاهی از برند شما افزایشیافته و شمارا از قبل میشناسند.
پس زمانی که کمپینهای آگاهی از برند راهاندازی کردید و پس از مدتی متوجه افزایش ترافیک مستقیم سایت شدید، میتواند به معنی افزایش آگاهی برند شما باشد.
2 – ترافیک سایت
ترافیک سایت یعنی علاوه بر ورود مستقیم کاربران از طریق آدرس سایت، منابع دیگر را هم مد نظر قرار دهیم. هنگامیکه ورودی شما از موتورهای جستجو، رپورتاژهای آگهی و … افزایش پیدا میکند و ترافیک شما بالاتر میرود، میتواند نشاندهنده افزایش آگاهی از برد شما باشد؛ هرچند فاکتور خیلی قدرتمندی نیست.
3 – درگیری در شبکههای اجتماعی
یکی از مکانهای بسیار قدرتمندی که در آگاهی از برند شما نقش اساسی دارد، شبکههای اجتماعی است.
هنگامیکه کاربران در شبکههای اجتماعی بیشتر لایک میکنند، کامنت میگذارند، پستها را به اشتراک میگذارند و … به معنی آن است که آگاهی از برند شما افزایشیافته است.
یکی دیگر از فاکتورهای بسیار قدرتمند در شبکههای اجتماعی برای سنجمش میزان آگاهی از برند شما، تگ شدن در پستهای مختلف است؛ بنابراین اگر در شبکههای اجتماعی زیاد تگ میشوید، میتواند نشاندهنده افزایش آگاهی از برند شما باشد.
اندازهگیری کیفی
علاوه بر اینکه ما آگاهی از برندمان را بهصورت کمی اندازه میگیریم، از روشهای بررسی کیفی نیز باید استفاده کنیم تا کیفیت اندازهگیری بالا رود.
در زیر روشهای اندازهگیری کیفی را خدمتتان عرض میکنم:
1 – از Google Alert استفاده کنید
Google Alert یکی از سرویسهای بسیار قدرتمند گوگل است که برای اندازهگیری کیفی آگاهی از برند بسیار مفید است.
این ابزار هنگامیکه نام برند شما جستجو شود، به شما خبر میدهد. زمانی که نام برند شما بیشتر جستجو شود، نشاندهنده افزایش آگاهی از برند است.
همچنین با استفاده از این سرویس میتوانید رقبایتان را نیز تحت نظر بگیرید تا از فعالیتهای آنان در این زمینه نیز باخبر شوید.
2 – از Social Listening استفاده کنید
یکسری ابزارها هستند که به شما خبر میدهند که مردم در شبکههای اجتماعی راجع به شما چه میگویند؛ نظر آنان مثبت است یا منفی؟ راضی هستند یا ناراضی؟
وقتی از این ابزارها استفاده کنید، خیلی سریع میتوانید متوجه صحبتهایی که علیه شماست شوید و جلوی آنان را بگیرید.
جمعبندی و نتیجه گیری
آگاهی از برند یکی از اصلیترین و بنیادینترین فاکتورهای برندینگ است که نقش بسیار مهمی در میزان موفقیت هر برندی ایفا میکند؛ هنگامیکه آگاهی از برند بالاتری نسبت به رقبا داشته باشید، مشتریان هنگام خرید شمارا در اولویت قرار خواهند داد و بهاینترتیب فروش و سهم بازار و بسیاری دیگر از فاکتورها افزایش خواهند داشت.
اگر قصد دارید برند خودتان را به قلههای موفقیت برسانید و در بین مردم به شهرت و محبوبیت بالایی دستیابید، حتماً باید Brand Awareness را موردنظر قرار دهید؛ زیرا تمامی فعالیتهای بازاریابی شما درگرو بالا بودن این فاکتور است.
شما بهصورت همیشگی و همواره باید نسبت به پیادهسازی استراتژیهای افزایش آگاهی از برند اقدام کنید و پس از رسیدن به حد مطلوب، سعی در حفظ کردن آن کنید؛ این کلید موفقیت برند است.
نظر شما چیست؟ تابهحال نسبت به افزایش آگاهی از برند خود اقدام کردهاید؟ تأثیرات آن برایتان چه بوده است؟ حتماً نظرتان را در کامنتها بنویسید.