آموزش بازاریابی
آموزش بازاریابی را کجا شروع کنیم؟ چطور میتوانیم بازاریابی را انجام دهیم؟ بدون شک یکی از اولین کارهایی که هر کسبوکاری در هر ابعادی که باشد، باید انجام دهد بازاریابی است. چه یک استارتاپ نو داشته باشید چه یک کسبوکار قدیمی و قدرتمند ساخته باشید، درهرصورت باید برای افزایش سود و فروش خودتان، بازاریابی را بهخوبی بلد باشید و انجام دهید! اما یکی از سؤالات این است که اصلاً چگونه این کار را انجام دهیم؟
در این مقاله از سایت مهدی عراقی قصد داریم به آموزش بازاریابی بپردازیم.
اصلاً بازاریابی یعنی چی؟
اولین سؤالی که ممکن است در ذهن هر فردی پیش بیاید این است که اصلاً بازاریابی چیست؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید برای این مفهوم تعاریف زیادی وجود دارد و هر متخصصی بر اساس تجارب و دیدی که نسبت به این کار دارد، تعریف متفاوتی از بازاریابی ارائه میکند.
اگر بخواهیم بازاریابی را بهصورت کلی در یک توضیح کوتاه خلاصه کنیم، میگوییم: «بازاریابی یعنی فرایندی که در طی آن سعی میکنیم مشتریان و مخاطبان بالقوه خودمان را پیدا کنیم و از طریق کارهای مختلف آنان را به محصولات، خدمات و برند خودمان علاقهمند کنیم تا نسبت به خرید اقدام کنند»
یکی از نکتههای بسیار مهمی که باید توجه کنید که این است که بازاریابی بههیچعنوان نقطه پایانی ندارد؛ بهعنوانمثال هنگامیکه شما یک کمپین تبلیغاتی را شروع میکنید، دقیقاً یک نقطه شروع و یک نقطه پایان دارید و میدانید که کارتان چه زمانی به پایان میرسد ما بازاریابی فرآیندی است که همیشه و دائماً با روشهای مختلف باید انجام شود و میتوان گفت تا آخر عمر برندتان با شما خواهد بود اما در کالبدهای متفاوت.
اصول یک بازاریابی موفق چیست؟
وارد هر کاری که بخواهید بشوید، باید با اصول آن کار آشنا شوید تا بتوانید به اهدافی که دارید برسید. در دنیای بازاریابی نیز اصول زیادی وجود دارد که برای یادگیری آن حتماً باید بر رویشان تمرکز بکنید.
بر اساس تعریف فیلیپ کارتر، یکسری اصول برای بازاریابی وجود دارد که این نویسنده به آن 4p میگوید.
با شناخت این اصول، شما میتوانید بگویید که یک دید کلی نسبت به بازاریابی دارید و میتوانید در ادامه کارهای ابتدایی را انجام دهید:
1 – محصول
اولین اصل در دنیای بازاریابی، همان محصولی است که قرار است به دست مشتری برسانید. حالا این چیز میتواند یک خدمت یا محصول باشد؛ در اصل هر چیزی که بهصورت ملموس درازای مبلغی در اختیارش قرار میگیرد جزو این اصل محسوب میشود.
یکی از دلایلی که باعث میشود برنامههای بازاریابی شکست بخورد این است که این اصل را فراموش میکنند؛ هنگامیکه محصول شما محبوبیت کافی را نداشته باشد و مردم احساس نیازی به آن نکنند، هرچقدر هم که بر روی سایر اصلها تمرکز کنید به نتیجهای نخواهید رسید.
2 – قیمت
بر اساس تعریف فیلیپ کارتر از بازاریابی، یکی از اصول دیگر این دنیا قیمت است. قیمت درواقع همان چیزی است که یک مشتری باید برای دریافت محصول یا خدمت شما بپردازد که نحوه پرداخت آن نیز معمولاً توسط ارز رسمی یک کشور یا سایر روشهاست.
یکی از نکتههای بسیار مهمی که میتواند بر روی شکست یا موفقیت بازاریابی شما اثرگذار باشد استراتژی است که برای قیمتگذاری انتخاب میکنید. برای این منظور شما باید به موارد زیادی ازجمله توانایی خرید مشتریها، قیمتهایی که سایر رقیبان تعیین کردهاند و … توجه کنید.
3 – جایگاه
یکی دیگر از اصول مهم بازاریابی، جایگاه است؛ بهصورت کلی جایگاه یعنی اینکه به چه روشهایی میخواهید محصولاتتان را به دست مشتریهایتان برسانید. این کانالها میتوانند از هر روشی ایجاد شوند اما نکته مهم این است که کاملاً مطابق با نیازهای شرکت و مشتریانتان باشد.
اگر جایگاه را بهخوبی انتخاب نکنید، در دنیای بازاریابی هیچ شانسی نخواهید داشت و بهاحتمال بسیار زیاد، دچار شکستهای فروانی خواهید شد.
4 – ترویج
معمولاً هنگامیکه راجع به بازاریابی صحبت میکنیم، عموم مردم صرفاً این قسمت از بازاریابی که مربوط به ترویج است را میبینند.
بهصورت کلی، ترویج یعنی ما سعی کنیم به روشهای مختلف مانند تبلیغات، آگاهی مردم و شرکتها را نسبت به محصولات و خدمات خودمان را بالا ببریم و درنهایت لید به دست بیاوریم.
5 – افراد
طبق این اصل، برای اینکه برنامه بازاریابی شما به موفقیت برسد باید یک تیم انسانی داشته باشید که با مشتریان ارتباطات باکیفیتی برقرار میکند. اهمیت تیم فروش در این قسمت است که مشخص میشود.
6 – فرآیند
فرآیند همان چرخهای است که شما برای بازاریابی قرار است طی کنید. مشتریان قرار است در کجا تبلیغات شمارا بببیند؟ آیا تمرکز بر روی مشتریان قدیمی خواهد بود یا اینکه میخواهید مشتریان جدیدی به دست بیاورید؟
تمامی اینها جزو اصل فرآیند یا Process بازاریابی قرار میگیرند.
7 – شواهد فیزیکی
هر چیزی که باعث شود که مشتریان با شما بهصورت فیزیکی ارتباط داشته باشند جزو این اصل قرار میگیرند. بهعنوانمثال وبسایت، کتاب، بروشورها و … جزو این بخش حساب میشوند که باعث تعامل کردن مشتریان با شما خواهند شد.
مدلهای بازاریابی کدام اند؟
درگذشته مدلهای بازاریابی بسیار محدود بودند و هر کسبوکاری که میخواست این کار را شروع کند، از بین گزینههای محدود یکی را انتخاب میکرد و کارش را شروع میکرد.
اما امروزه مدلهای بازاریابی متنوعی وجود دارند؛ بسیاری از کسبوکارهای دنیا حتی خودشان را محدود به یک مدل خاص نمیکند و با ترکیب چند مدل مختلف، یک مدل مخصوص خودشان را طراحی میکنند.
در زیر چند تا از معروفترین مدلهای بازاریابی را برایتان آوردهایم:
مدل SOSTAC
یکی از مدلهای بازاریابی که امروزه کاربرد فراوانی دارد و توسط کسبوکارهای زیادی مورداستفاده قرار میگیرد، مدل سوستاک است.
بهصورت کلی این مدل یک چرخه دارد که در آن 5 مفهوم وجود دارد و به کمک آن میتوان استراتژیهای یک شرکت را برای بازاریابی کنترل کرد.
این مفاهیم شامل استراتژی، اهداف، موقعیت، تاکتیکها، فعالیتها و کنترل هستند.
مدل AIDA
این مدل که یکی از مدلهای نسبتاً قدیمی بازاریابی اما جواب پس داده است، ابتدا در سال 1925 معرفی شد که کسبوکارهای زیادی آن را مورداستفاده قراردادند و حتی امروزه نیز کاربرد دارد.
این مدل بهصورت کلی بر اساس تصمیمگیری مشتری است و شامل توجه، علاقه، درخواست یا نیز و درنهایت عمل است.
مدل USP
در این مدل بازاریابی، تمامی تمرکز یک کسبوکار بر اساس این است که به مشتریان نشان دهد که از رقیبان خودش بهتر است و تمایزهایی دارد و میتواند محصولات و خدمات بهتری را به آنان ارائه نماید.
مراحل بازاریابی کدام است؟
حالا که یک دید کلی نسبت به فرآیند بازاریابی پیدا کردهاید، نوبت آن است که به سراغ مراحل مختلف بازاریابی برویم. بسته به آنکه کدام مدل بازاریابی را انتخاب میکنید، مراحل برای شما متفاوت خواهد بود و کارهای مختلفی باید انجام دهید اما بهصورت کلی، مواردی که در زیر برایتان بیان میکنیم همیشه مورداستفاده قرار میگیرند:
1 – تعیین هدف
داشتن هدف قبل از شروع کردن هر کاری، به شما کمک میکند که بدانید درنهایت به چه نقطهای قرار است برسید و همین به فعالیتها و کارهایی که میکنید جهتدهی میکند…
در بازاریابی نیز شما باید بدانید که درنهایت به کجا میخواهید برسید. طبیعتاً اصلیترین هدف بسیاری از فرآیندهای بازاریابی رسیدن به درآمد بیشتر است اما شما نباید صرفاً به درآمد بیشتر توجه کنید. به دست آورد تعداد لید بیشتر، مشتریان وفادار، میزان سهم در بازار و … همگی چیزهایی هستند که میتوانند بهعنوان هدف بازاریابی شما شناخته شوند.
2 – تحقیق بازار
بهجرئت میتوانیم بگوییم که تحقیقات بازار یکی از مهمترین کارهایی است که باید در هنگام بازاریابی انجام دهید. بدون داشتن شناخت کافی نسبت به بازاری که در آن قرار دارید، فرآیندهای بازاریابیتان یا نتیجه خاصی نمیگیرند و یا نتایج خیلی کمرنگتر از آن خواهند بود که انتظار دارید.
ابتدا باید بدانید که بازار هدف شما چیست و وسعت آن چقدر است؟ رقیبان شما کدام اند؟ مشتریان آنان چه کسانی هستند و میزان درآمدشان چقدر است و …
3 – تعیین پرسونا مخاطبان
تعیین پرسونا مشتریان یکی از کارهای بسیار مهمی است که در حین آموزش بازاریابی باید به آن دقت داشته باشید. بهصورت کلی، پرسونا مشتری یک حالت کلی و خیالی را به تصویر میکشد که در آنیک مشتری وجود دارد که تمامی حالتهای ایدئال شمارا دارد و همان فردی است که میخواهید به سمت کسبوکارتان جذبش کنید.
با تعیین پرسونا، شما میتوانید فرآیندهای بازاریابیتان را بسیار بهینهتر طراحی کنید و نتایج باکیفیتتری بگیرید.
4 – تعیین بودجه
طبیعتاً بازاریابی رایگان نیست و برای اینکه بتوانید وارد آن شوید باید بودجه مشخصی داشته باشید. تعیین بودجه یکی از مراحل مهم بازاریابی است زیرا در صورت انجام ندادن آن بهصورت صحیح، ضررهای بزرگی خواهید دید.
5 – مشخص کردن استراتژی
استراتژیهای بازاریابی زیادی وجود دارند که هرکدام باید بر اساس نیاز شما انتخاب شوند؛ بنابراین نمیتوان یک نسخه را برای تمامی کسبوکارها پیچید و استراتژی مناسب شما، پس از انجام مراحل قبلی مشخص میشود.
6 – بازخورد و تحلیل
یکی از اصلیترین کارها پس از طراحی و اجرای هر استراتژی، بازخورد گرفتن و تحلیل است. طبیعتاً ما انسانها موجودات بینقصی نیستیم و همیشه در طی انجام کارها ممکن است اشتباهاتی انجام دهیم؛ بازاریابی نیز دقیقاً یکی از این موارد است که ما باید با تحلیل و بازخورد گرفتن از آنان، دائماً نقاط ضعف و قوت خودمان را شناسایی کنیم و سعی در بهبود کارمان داشته باشیم.
آیا بین بازاریابی و فروش تفاوتی وجود دارد؟
یکی از تصورهای غلطی که بین مردم وجود دارد این است که بازاریابی و فروش را کاملاً یکسان میدانند. بااینوجود، فروش فرآیندی کاملاً متفاوت از بازاریابی است. توجه داشته باشید که درفروش، تمامی تمرکز بر این است که مشتری تراکنش مالی انجام دهد و چیزی را از ما بخرد، اما در بازاریابی، اهداف بسیار گستردهتری وجود دارد و ما سعی میکنیم ازهرجهت با مشتریان تعامل داشته باشیم.
از طرفی دیگر، فرآیند فروش در یک نقطه شروع میشود و با خرید مشتری از ما پایان میپذیرد؛ اما در بازاریابی، تقریباً نقطه پایانی وجود ندارد و یکسری فرآیندها دائماً تکرار میشوند و زمانی که به اهداف خودمان برسیم، بلافاصله اهداف جدید مشخص میشوند و روندهای جدید بازاریابی شروع میشوند.
انواع بازاریابی کدام است؟
بازاریابی انواع متفاوتی دارد که بر اساس نیاز و اهدافی که یک کسبوکار دارد، میتواند نسبت به انتخاب یک یا چند مورد از آنان انتخاب کند.
در زیر انواع بازاریابی را مشاهده میکنید:
1 – بازاریابی محتوایی
یکی از روشهای قدرتمند بازاریابی که امروزه بسیار استفاده میشود، بازاریابی محتوایی است. در این شیوه یک کسبوکار سعی میکند از طریق تولید و انتشار محتوای ارزشمند و مفید، مخاطبان را سمت خودش جذب کند و برند و محصولاتش را به او معرفی نماید.
2 – بازاریابی دیجیتال
درگذشته روشها بازاریابی فروانی وجود داشت که بهصورت سنتی انجام میشدند اما امروزه و با رشد تکنولوژی، اکثریت آنان بهسوی دیجیتالی شدن رفتهاند. بهصورت کلی، هر روش بازاریابی که به کمک ابزارهای دیجیتالی انجام شود، بهعنوان بازاریابی دیجیتالی شناخته میشود.
3 – بازاریابی درونگرا و برونگرا
بهصورت کلی، در بازاریابی برونگرا یک کسبوکار سعی میکند خودش را تا جای امکان آر طریق تبلیغات تلویزیونی، بیلبوردها، تبلیغات گوگل و … در معرض نمایش قرار دهد و از این طریق سروصدا به پا کند.
اما بازاریابی درونگرا دقیقاً نقطه مقابل این روش بازاریابی است که صرفاً به سراغ مخاطبان هدف خودش میرود و طبیعتاً هزینه کمتری نیز دارد.
4 – بازاریابی تلفنی
بازاریابی تلفنی یکی از روشهای قدیمی بازاریابی است که همچنان کاربرد و مزایای زیادی دارد و کسبوکارها را مجاب میکند که از آن استفاده کنند. بااینکه بسیاری از مردم از بازاریابان تلفنی بدشان میآید، اما اگر این روش بهصورت صحیح انجام شود، فواید زیادی خواهد داشت.
جمعبندی و نتیجه گیری
برای اینکه کسبوکاری به موفقیت برسد، باید همواره به دنبال آموزش بازاریابی باشد و تیم خودش در این زمینه را تقویت کند؛ بازاریابی دقیقاً همان فرآیندی است که در طولانیمدت تعیین میکند که کدام برند فروش و درآمد بالاتری داشته باشد و کدام شرکتها از گردانه رقابت خارج شوند.
در این مقاله از سایت مهدی عراقی سعی کردیم به آموزش بازاریابی بپردازیم و راجع به آن توضیحاتی ارائه کنیم.
نظر شما چیست؟ آیا تابهحال آموزش بازاریابی دیدهاید؟ تأثیرات آن برایتان چه بوده است؟ خیلی خوشحال میشویم نظراتتان را در بخش کامنت ها بنویسید.