کوکی (cookies) چیست و چه اهمیتی دارد؟
اصولاً در هرجایی که در اینترنت جستجو میکنیم، هر زمان که خرید آنلاین میکنیم، کوکیها در آن و منتظر ما هستند. کوکیها فایلهای متنی بسیار کوچکی هستند که تجارب آنلاین معمولی را به دست میآورند و آنها را شخصیسازی، مرتبط و حتی ارزشمندتر میکنند.
با استفاده از ردیابی آنلاین و کوکیها، مشاغل آنلاین قادر به درک بهتر منافع مشتریان و چشماندازهای خود هستند. آنها با این کار تبلیغات هدفمند و پیامهای بازاریابی متناسب با مشتریان را ارائه میدهند.
کوکی چیست؟
از نظر مصرفکنندگان، کوکی مقدار کمحجمی از اطلاعات است که بهعنوان یک فایل متنی در حافظه پنهان مرورگر شما ذخیره میشود. وقتی از سایتهای خاصی در اینترنت بازدید میکنید، سرورهای وب کوکیها را به مرورگر وب شما منتقل میکنند.
این کوکیها معمولاً حاوی شماره شناسه و URL وبسایتی که بازدید کردهاید هستند و آن را در یک پرونده مربوطه (با شناسه مشابه) ذخیره میکنند تا بتوانند اطلاعات مربوط به رفتار سایت شما و همچنین هرگونه اطلاعاتی را که شما داوطلبانه هنگام بازدید از سایت ارائه میدهید مانند آدرس ایمیل شما را ردیابی و نگهداری کنند.
از کوکیها اغلب برای راحتی بیشتر و بهتر کاربران آنلاین استفاده میشود. فروشگاهها بهطور مکرر از کوکیها برای پیگیری اطلاعات شخصی شما و همچنین صفحاتی که مرور کردهاید و موارد موجود در سبد خرید خود، استفاده میکنند. بسیاری از افراد کوکیها را بسیار مفید میدانند.
در صورت عدم نیاز به وارد کردن مجدد اطلاعات خود هر بار که به سایتی میروید، در وقت و ترافیکهای اینترنتی صرفهجویی میکنید.
کوکیهای موقت که «کوکیهای زودگذر» نیز نامیده میشوند، بهمحض بستن مرورگر وب، بهطور خودکار از رایانه برداشته میشوند. وبسایتها از آنها برای ذخیره اطلاعات زودگذر مانند مواردی که اخیراً مرور کردهاید، استفاده میکنند.
کوکیهای ماندگار نیز پس از بستن مرورگر در رایانه باقی میمانند. بنابراین شما مجبور نیستید هر بار که به سایتی مراجعه میکنید، مانند نام کاربری و گذرواژه خود، اطلاعات را دوباره وارد کنید.
کوکیهای ماندگار میتوانند روزها، ماهها یا سالها در رایانه شما بمانند. فرض کنید در حال خرید آنلاین هستید و سبد خرید خود را فراموش کردهاید.
اگر دوباره به آن سایت مراجعه کنید، آن به شما یادآوری میکند که تعدادی از اقلام را در سبد خرید خود دارید. سایت برای این کار از کوکیها بهصورت مداوم استفاده میکند.
کوکیهای اول شخص توسط وبسایتی که مشاهده میکنید تنظیم میشوند، به این معنی که هرگونه اطلاعات جمعآوری شده از طریق ارتباط مستقیم شما با آن سازمان دریافت میشود.
ممکن است وب سایتها از این کوکیها برای ردیابی اطلاعات شما استفاده کنند که دفعه بعد که به آن سایت بروید، از آنها استفاده مجدداً کنند.
بهعنوان مثال، اگر از خدمات بانکی بهصورت آنلاین استفاده کنید، بانک شما از کوکیها برای پیگیری تنظیمات بانکی شما استفاده میکند. خردهفروشان آنلاین ممکن است یک کوکی را تنظیم کنند تا بتوانید شماره کارت اعتباری و آدرس حمل و نقل خود را در سایت ذخیره کنید.
نکاتی در مورد کوکیها
همانطور که گفته شد کوکی پیامی است که سرور وب هنگام بازدید از سایتهای اینترنتی به مرورگر شما منتقل میکند. مرورگر شما پیام را در یک فایل کوچک ذخیره میکند، هنگامی که صفحه دیگری را از سرور درخواست میکنید، مرورگر شما کوکی را به سرور میفرستد.
این کوکی یک فایل کمحجم بوده که در رایانه کاربر ذخیره شده است. توسط وب سایتها برای ردیابی بازدیدکنندگان استفاده میشود تا اطلاعات کاربر مانند نام کاربری، علایق، گزینه به خاطر سپردن رمز عبور و غیره را حفظ کند. این اطلاعات در سرور یا سیستم شخص ذخیره شده و در مرورگر نیز ذخیره خواهند شد.
کوکیها دامنه خاصی هستند، دامنه نمیتواند کوکی ایجاد شده توسط دامنه دیگری را بخواند یا بنویسد، این کار توسط مرورگر انجام میشود، کوکیها مخصوص مرورگر هستند، هر مرورگر کوکیها را در مکان دیگری ذخیره میکند، و محل ذخیره مرورگر کروم با مرورگر فایر فاکس متفاوت خواهد بود و در یک محل ذخیره نخواهند شد.
مزایای کوکیها
استفاده از کوکیها بسیار ساده است. آنها به هیچ منبع و سروری نیاز ندارند و در رایانه کاربر ذخیره میشوند. بنابراین هیچ بار اضافی بر روی سرور وجود ندارد و میتوانند بار حافظه سرور را سبک کنند، حجم آنها کم است، بنابراین آنها حافظه کمتری را اشغال میکنند و شما نیازی به ارسال مجدد دادهها به سرور ندارید.
میتوانید کوکیها را به گونهای پیکربندی کنید که وقتی کار با مرورگر شما بهپایان میرسد (کوکیهای session) منقضی شوند یا میتوانند برای مدتزمان مشخصی در رایانه مشتری وجود داشته باشند (کوکیهای ماندگار).
یکی از مهمترین مزایای کوکیها ماندگاری آنها است، وقتی کوکی بر روی مرورگر شخص تنظیم میشود، میتواند برای روزها، ماهها یا سالها باقی بماند، این باعث میشود تنظیمات کاربر بهراحتی ذخیره شود و اطلاعات بازدید شده را ذخیره کند، کوکیها در دیسک سخت شخص ذخیره میشوند، بنابراین، اگر سرور خراب شود، کوکیها همچنان در دسترس هستند.
کوکیها تنها این را حفظ نمیکنند که در کدام وبسایتها جستجو میکردید. آنها اطلاعات مربوط به فرمها را به یاد نیز لحاظ میکنند.
بیشتر وب سایتهای خرید آنلاین کوکیها را برای آدرس و اطلاعات ایمیل مجاز میدانند و باعث میشوند شما اطلاعات کارت اعتباری خود را در هر بار خرید تکمیل کنید.
کوکیها میتوانند محتوای شخصیسازیشده را که به تنظیمات خاص کاربر اختصاص دارد ارائه دهند. آمازون از کوکیها برای ارائه محصولات مرتبط به شما استفاده میکند، گوگل نیز برای درک بهتر جستجوهای شما از کوکیها استفاده میکند و فیسبوک از کوکیها برای انجام تقریباً همه کارها استفاده میکند.
بسیاری از شرکتها اطلاعات را از کوکیها جمعآوری میکنند تا چالشهای بازاریابی بخش خاصی از بازار را که شامل گروه: محصولات، موقعیت جغرافیایی، اصطلاح جستجو و اطلاعات جمعیتی میشود را بهدست آورند.
اگر میدانید چگونه میتوانید کوکیهای خود را بهراحتی مدیریت کنید، بیشتر مرورگرها قابلیت پاک کردن سابقه سرچ را برای شما آسان ارائه میدهند. فقط کافی است برای این کار به قسمت ابزارها بروید و در آنجا تاریخچه مرورگر را پاککنید و کوکیهای موردنظر را انتخاب کنید.
کوکیها در هارددیسک شما و بهعنوان متن ذخیره میشوند. فرمتی هم که به آن صورت ذخیره میشوند، cookie.Txt است. این فایلها قابلیت مشاهده یا ویرایش و حذف را نیز دارند.کوکیها مرور اینترنت را سریعتر و آسانتر میکنند، کوکیها به وبسایت اجازه میدهند تا شما را بشناسد.
آنها میتوانند تجربه سرچ شمارا براساس بازدیدهای قبلی تنظیم کنند، وبسایتهای خاصی اطلاعات سایت را بر اساس مکان شما (شهر) سفارشیسازی میکنند و شما نیازی به وارد کردن اطلاعات یکسان در هر بار بازدید از سایت نخواهید داشت.
معایب کوکیها
کوکیها امنیت چندانی ندارند زیرا بهعنوان یک متن واضح ذخیره شدهاند و هیچ اطلاعات حساسی در کوکیها ذخیره نمیشود زیرا ممکن است خطر امنیتی ایجاد کرده و هرکسی هم میتواند کوکیها را باز و دستکاری کند.
شما میتوانید کوکیها را بهصورت دستی رمزگذاری و همچنین رمزگشایی کنید، اما این کار به کدگذاری نیاز دارد چون زمان زیادی برای رمزگذاری و رمزگشایی لازم است.
کاربر میتواند کوکیهای موجود در رایانه خود را از تنظیمات مرورگر در پاسخ به امنیت یا نگرانی درباره حریم خصوصی غیرفعال کند. با این کار باعث ایجاد مشکل در برنامههای موردنیاز مرورگر میشوید و در صورت تنظیم سطح امنیتی، کوکیها کار نمیکنند.
کوکیها نمیتوانند اطلاعات پیچیده را ذخیره کنند، زیرا محدود به اطلاعات رشتهای و ساده هستند. محدودیتهای زیادی در اندازه متن کوکی وجود دارد، کوکیهای منحصر به فرد و خاص میتوانند اطلاعات بسیار محدودی (حداکثر ۴ کیلوبایت) داشته باشند.
شما میتوانید کوکیها را حذف کنید و آنها را ویرایش کنید بنابراین، شما باید این احتمال را پیشبینی کنید که برخی از مرورگرها میتوانند تعداد کوکیهای ذخیرهشده توسط هر دامنه را محدود کنند (حدوداً ۲۰ کوکی در هر سایت)، اگر کوکیها بیشازحد باشد، موارد جدید جایگزین کوکیهای قدیمی خواهند شد و بروز میشوند.
اگر بخواهید بیش از ۲۰ کوکی تنظیم کنید، قدیمیترین کوکیها به طور خودکار حذف میشوند، زیرا بسیاری از مرورگرها تعداد کوکیهای قابل تنظیم توسط یک دامنه را به بیش از ۲۰ کوکی محدود میکنند.
از معایب اصلی کوکی ها، میتوان به حفظ حریم شخصی بیشتر کاربران اشاره کرد. مرورگرهای موجود، کوکی کلیه وبسایتهایی که بازدید کردهاید را ردیابی میکنند.
در واقع اشخاص ثالث میتوانند به اطلاعات ذخیره شده توسط این کوکیها دسترسی پیدا کنند، این اشخاص ثالث میتوانند تبلیغ دهندگان، سایر کاربران یا در بعضی موارد دولت باشند.
بسیاری از حفرههای امنیتی در مرورگرهای مختلف وجود دارند که به مدیران وب اجازه میدهد تا به ایمیل کاربران، رمزهای عبور مختلف و اطلاعات کارت اعتباری آنها دسترسی پیدا کنند.
کوکیهای شخص ثالث را میتوان از طریق تنظیمات مرورگر شما مسدود کرد، اما اکثر افراد تجربه فنی برای انجام این کار را ندارند.
بیشتر مرورگرها پیدا کردن این تنظیم را برای جلوگیری از خاموش کردن آنها دشوار میکنند، وقتی کوکی وجود ندارد، بنابراین، دادهای هم وجود نخواهد داشت که بهنوبه خود به معنای امنیت و اطلاعات کمتر میباشد.
کوکیها پروندههایی هستند که در هارددیسک شما ذخیره میشوند، هرچه بیشتر در وب گشت و گذار کنید، کوکیهای بیشتری هم در هارد شما جمع میشود.
کوکیها با گذشت زمان ساخته میشوند و میتوانند کمی فضای ذخیرهسازی را اشغال کنند. به همین دلیل مرورگر شما میتواند کندتر شروع و اجرا شود.
اگر فضای هارد دیسک محدود باشد، سیستم ممکن است با سرعت کمی بالا بیاید. به همین دلیل سعی کنید که همیشه فضای هارد دیسک خود را مدیریت کنید.
هنگامیکه از وبسایتهای حاوی تبلیغات بازدید میکنید، کوکیهای شخص ثالث (از سایتهایی که هرگز بازدید نکردهاید) را میتوان در رایانه شما پیدا کرد. سرورها، کوکیهای شخص ثالث را بازیابی میکنند تا اطلاعات مربوط به شما را بهدست آورند.
این کار را برای بهدست آوردن فروش و مشتری بیشتر میکنند، اما در حقیقت با سایر افراد، گروهها یا وبسایتهای غیرقابل اعتماد به اشتراک میگذارند.
اکثر وبسایتها اطلاعات مربوط به شما را به دلایل قانعکننده جمعآوری میکنند. برخی از افراد و گروهها نیز اطلاعات شخصی شما را برای اهداف شوم خود جمعآوری میکنند.
انواع کوکیهای کامپیوتری
سه نوع کوکی کامپیوتری وجود دارد: جلسهای، مداوم و شخص ثالث. این فایلهای متنی کاملاً نامرئی باهم تفاوتهای زیادی دارند. این کوکیها هر کدام با مأموریت خاص خود برای ردیابی، جمعآوری و ذخیره هرگونه دادهای که شرکتها درخواست میکنند ساخته میشوند.
کوکیهای session
کوکیهای جلسهای کوکیهای موقتی هستند که فعالیتهای آنلاین شما را به خاطر میسپارند. از آنجا که وبسایتها هیچ درکی از حافظه ندارند، بدون این کوکیها، سابقه مرور سایت شما همیشه خالی میماند. در واقع، با هر کلیک شما، وبسایت بهعنوان یک بازدیدکننده کاملاً جدید با شما رفتار میکند.
به عنوان مثال خرید آنلاین یکی از این موارد است. هنگام خرید آنلاین، میتوانید در هر زمان که بخواهید از سایت خارج شوید. کوکیهای جلسهای حرکت شما را بررسی و ردیابی میکنند.
بدون این کوکیها، هر زمان که میخواهید به سایت میروید و سبد خرید شما همچنان خالی است. در نهایت، کوکیهای جلسهای با یادآوری اقدامات شما، به شما کمک میکنند که در اینترنت مانور داده و بهمحض بسته شدن از صفحه وب هم از بین میروند
کوکیهای پایدار
کوکیهای پایدار (ماندگار/ اول شخص) با ردیابی تنظیمات آنلاین شما کار میکنند. وقتی برای اولین بار از وبسایتی بازدید میکنید، این موارد در تنظیمات پیشفرض خود قرار دارد.
اما اگر سایت را متناسب با تنظیمات خود شخصیسازی کنید، دفعات بعدی که به سایت مراجعه میکنید کوکیهای پایدار آن تنظیمات را به خاطر میسپارند و آنها را پیادهسازی میکنند.
به این ترتیب کامپیوترها اطلاعات ورود به سیستم، انتخاب زبان، تنظیمات برگزیده منو، نشانهای داخلی و موارد دیگر را به خاطر میسپارند.
کوکیهای ماندگار، پایدار و اول شخصه اصطلاحاتی هستند که بهجای یکدیگر استفاده میشوند زیرا این کوکیها برای مدت زمان طولانی (بهطور معمول) در دیسک سخت شما ذخیره میشوند.
جدول زمانی کوکی بسته به تاریخ انقضا متفاوت خواهد بود. اما، بهمحض رسیدن به این تاریخ، کوکی همراه با همه مواردی که سفارشی کردهاید حذف خواهد شد.
خوشبختانه، وبسایتها ترجیح میدهند از یک کوکی پایدار استفاده کنند تا کاربران بتوانند از تنظیمات شخصی خود نهایت استفاده را ببرند.
کوکیهای شخص ثالث
کوکیهای شخص ثالث، که به آنها کوکی ردیابی نیز گفته میشود، دادهها را براساس رفتار آنلاین شما جمعآوری میکنند. هنگام بازدید از یک وب سایت، کوکیهای شخص ثالث انواع مختلفی از دادهها را جمعآوری میکنند که سپس توسط وب سایتی که کوکی را ایجاد کرده است به تبلیغ دهندگان منتقل یا فروخته میشود.
این کوکیها با پیگیری علایق، موقعیت، سن و روند جستجو، اطلاعات را جمعآوری میکنند تا بازاریابان بتوانند تبلیغات سفارشی را به شما ارائه دهند. اینها تبلیغاتی است که در وبسایتهایی که بازدید میکنید نمایش داده میشود و محتوای مربوط به علایق شما را نمایش میدهد.
با ردیابی عادتهای شما و ارائه تبلیغات هدفمند، کوکیهای شخص ثالث هدف مفیدی را برای بازاریابان ارائه میدهند اما از نظر کاربران اینترنت مزاحم به نظر میرسند. به همین دلیل شما میتوانید آنها را مسدود کنید.
کوکیهای مسدودکننده و حذفکننده
حفظ حریم شخصی در اینترنت یک الگوریتم ساده است. مسدود کردن و یا حذف کوکیها یک روش عالی برای بهبود حریم شخصی و جلوگیری از ردیابی دادهها است. گرچه این روش کاملاً بیعیب و نقص نیست، اما این تغییر تأثیر قابلتوجهی در حفظ حریم خصوصی و دادهها خواهد داشت.
بهترین گزینه حذف کوکیها و سپس مسدود کردن آنها از طریق تنظیمات مرورگر است. صرفاً این را نیز در خاطر داشته باشید که حذف کوکیها از هارد دیسک شما بیثمر است زیرا اکثر وبسایتها کوکیهای پاکشده را بهسرعت بازسازی میکنند.
این کار باعث میشود که دفعه بعدی که آنلاین شدید، دوباره ظاهر و فعال شوند. از طرف دیگر، مسدود کردن کوکیها باعث نمیشود وبسایتها مستقیماً کوکیها را در دیسک شما جاسازی کنند.
حال سؤالی که پیش میآید این است که چگونه این کار انجام میشود؟ جستجو در وب بدون کوکیهای شخص اول ممکن است کمی دشوار باشد.
بسیاری از وبسایتها برای مشاهده محتوا به کوکیهای جلسهای و کوکیهای ماندگار نیاز دارند و بدون آنها شما بهعنوان یک کاربر شناخته نخواهید شد و هویتی از خود نخواهید داشت.
این عدم شناخت به این معنی است که شما قادر به خرید آنلاین نخواهید بود و باید تنظیمات شخصی خود را در تمام صفحات وب که بازدید میکنید بازنشانی کنید.
اگر بخواهیم مقایسه کنیم، مسدود کردن کوکیهای شخص ثالث فقط از ردیابی دادهها و تبلیغات هدفمند جلوگیری میکند. با این حال تنظیمات حریم خصوصی شما به خودتان بستگی دارد.
تقریباً ۴۰٪ کاربران اینترنت کوکیهای شخص ثالث و کمتر از ۵٪ کاربران اینترنت کوکیهای شخص اول را مسدود میکنند. چه تصمیم بگیرید کوکیهای خود را بهصورت جداگانه، بر اساس نوع آنها، بهطور کلی یا جزئی مدیریت کنید، تنظیمات مرورگر شما همیشه در دسترس خواهد بود.
مزایای پاکسازی حافظه پنهان (Cache) چیست؟
زمانی که از مرورگر خود برای نگاه کردن به وبسایت برای اولین بار استفاده میکنید، مرورگر اطلاعات را از سایت در فایلهای موقتی در حافظه پنهان شما ذخیره میکند.
زمانی که شما دوباره به سایت میروید، مرورگر شما آن را از فایلی که از آن کپی گرفته است باز خواهد کرد و این کار را بهجای دانلود آن از اینترنت انجام میدهد. هدف از این فرآیند سرعت بخشیدن به تجربه مرور کلی شما است.
صفحات وبسایتها میتوانند شامل بسیاری از عناصر مختلف باشند. اگر آنها از نسخه ذخیره شده استفاده کنند، زمان بارگیری آن سریعتر خواهید بود.
با این حال، پر بودن حافظه پنهان میتواند برخی مضرات را به همراه داشته باشد و گاهی اوقات برای بهبود سرعت سیستم خود بهتر است حافظه پنهان دستگاه خود را پاکسازی کنید.
در ادامه مزایای برخی از مزایای پاکسازی حافظه پنهان را بررسی خواهیم کرد.
به حداکثر رسیدن سرعت و عملکرد
اگر زمان زیادی را بهصورت آنلاین سپری کردهاید و یا برای مدت طولانی از وبسایت دیدن کردهاید، ممکن است فایلهای مخفی که درباره آن توضیح داده شد، جمع شوند و مقادیر زیادی از حافظه را اشغال کنند.
این کار ممکن است بر سرعت و عملکرد کامپیوترتان در زمانی که بهصورت آنلاین سرچ میکنید، تأثیر بگذارد.
بهخصوص اگر سیستم شما مشخصات فنی ضعیفی هم داشته باشد این کار موجب کندتر شدن سیستم شما خواهد شد. پاک کردن حافظه پنهان تا حدودی فضا را برای مانور دادن آزاد میکند و ممکن است دوباره سرعت سیستمتان را بالا ببرد.
به خاطر داشته باشید که این کار همچنین ممکن است تفاوت چندانی در سرعت و عملکرد ایجاد نکند ولی بهاحتمال زیاد شاهد تغییرات جزئی خواهید بود.
حفظ امنیت
اگر از یک کامپیوتر شخصی استفاده میکنید و یا سیستمی که افراد دیگر نیز به آن دسترسی دارند، آنگاه پاکسازی حافظه پنهان شما میتواند به حفاظت از حریم خصوصی شما کمک کند.
اگر این کار را انجام ندهید، هر کسی که از رایانه و مرورگر شما استفاده کند، پس از آن که ممکن شود که بتواند موارد خصوصی شما را ببیند میتواند به آن دسترسی پیدا کند.
حافظه پنهان میتواند دادههای خصوصی موردنیاز برخی وبسایتها را ذخیره کند که میتواند به کاربر بعدی دسترسی به اطلاعات حساس یا شخصی را بدهد. فایلهای موقت موجود در سیستم ممکن است یک هدف برای نفوذ انواع بدافزار و فایلهای ویروسی باشند.
تعمیر خطاهای مرورگر
زمانهایی هست که حافظه پنهان شما میتواند باعث بروز مشکلاتی در هنگام استفاده از مرورگر شما شود. بهعنوان، ممکن است متوجه شوید که وبسایتهای خاص کند هستند، باز نخواهند شد، با پیغام خطا روبرو میشوید یا در یک نقطه خاص متوقف میشوند که در غیر این صورت از پاسخ دادن به آنچه که باید امتناع میکنند.
در بسیاری از موارد، شما میتوانید این نوع خطا را با پاک کردن حافظه نهان خود قبل از بستن و باز کردن مرورگر خود رفع کنید.
جمعبندی و نتیجهگیری
در مجموع همیشه تعداد نظرات متفاوتی نسبت به یک موضوع مطرح بوده است. این مورد درباره کوکیها هم صدق میکند. مقدار کمحجمی از اطلاعات که بهعنوان یک فایل با فرمت متن در حافظه پنهان مرورگر شما ذخیره میشود کوکی میگویند. استفاده از کوکیها بسیار ساده است.
بدون استفاده از کوکیها، برای وارد شدن به هر سایت باید هر دفعه اطلاعات مربوط به خود را وارد کنید و تا حدودی این کار زمانگیر میشود.
بااینحال چون کوکیها اطلاعات شخصی و گاها مربوط به امورات بانکی را دریافت میکنند، خطرناک و ناامن نیز هستند و امکان سو استفاده از اطلاعات شما وجود دارد. کوکیها مربوط به هر مرورگر نیز با یکدیگر تفاوت دارند.
سایت هایی که کوکی یوزر را ازشون درخواست میکنن برای چیه قبلا یکی میگفت برای این هست که بتونن طراحی را به کاربر نزدیک تر کنن و کاربر را بهتر بشناسن